کافئین چیست ؟
کافئین (به انگلیسی: Caffeine) ماده‌ای شیمیایی است که مهم‌ترین اثر آن، برانگیختن سیستم عصبی مرکزی است. چه در انسانها و چه در سایر موجوداتی که سیستم عصبی دارند.
این ماده، ریشه‌ی گیاهی دارد و در برگ و میوه برخی گیاهان موجود است.
کافئین بسته به اینکه از چه گیاهی به دست آمده باشد، با نامهای متفاوتی شناخته می‌شود. گوارانین، ماتئین و تئین، نمونه‌هایی از این نام‌ها هستند.
رنگی که با شنیدن کافئین در ذهن ما تداعی می‌شود، قهوه ای است. شاید به این دلیل که قهوه یکی از منابع اصلی کافئین است که ما در زندگی روزمره با آن آشنایی داریم.
اما طبیعی‌ترین شکل کافئین، پودری سفید رنگ است.
طعم کافئین، تلخ است.
نیمه عمر کافئین در بدن انسان حدود 4 تا 6 ساعت است.
به عبارتی، وقتی 100 میلی گرم کافئین مصرف می‌کنید، چهار تا شش ساعت بعد، هنوز اثر 50 گرم آن در بدن شما باقی است.
کدام نوشیدنی ها کافئین دارد ؟
قهـوه
بارزترین نوشیدنی موجود در لیست مواد غذایی کافئین دار قهوه است. مقدار کافئین در هر فنجان به نوع دانه های قهوه ای که استفاده کرده اید بستگی دارد. به طور متوسط در هر یک فنجان قهوه 95 میلی گرم کافئین دریافت می کنید.
57 گرم اسپرسو حدود 126 میلی گرم کافئین دارد. بسیاری از کافی شاپ ها در نوشیدنی های خود (از جمله کاپوچینو، لاته و ماکیاتو) از 57 گرم اسپرسو به عنوان پایه نوشیدنی خود استفاده می کنند.
قهوه بدون کافئین
قهوه بدون کافئین همچنان حاوی کافئین است. با این حال سطح آن در مقایسه با قهوه معمولی کاهش یافته است.
یک فنجان (240 میلی لیتر) قهوه بدون کافئین بسته به برند و اندازه سرو حاوی 1 تا 50 میلی گرم کافئین است. این کمتر از نصف مقدار کافئین موجود در یک فنجان معمولی است.
نوشابه
در هر 340 گرم نوشابه‌های گازدار رژیمی و معمولی، 34 تا 54 میلی‌گرم کافئین وجود دارند. معمولا نوشابه‌هایی که کافئین ندارند، بر روی آن‌ها برچسب بدون کافئین درج شده است. در 454 گرم از نوشابه‌های انرژی‌زا، 140 تا 350 میلی‌گرم کافئین وجود دارند.
چای سبز
هر 230 گرم چای سبز حدود 28 میلی گرم کافئین دارد. برخی مردم تصور می کنند چای سبز یک چای گیاهی بدون کافئین است. چای سبز در حقیقت از همان برگ های چای سیاه تولید می شود و میزان کافئین آن از چای سیاه کمتر است.
نوشابه انرژی زا
454 گرم از نوشابه های انرژی زا حاوی 140 تا 350 میلی گرم کافئین هستند. ترکیباتی مانند گوارانا guarana می تواند کافئین اضافه را پنهان کند. شکر و شیرین کننده های مصنوعی نیز نوشیدن این نوشابه ها را آسان می کنند.
چای سیاه
هر 230 گرم چای سیاه دارای حدودا 47 میلی گرم کافئین است.
چای در کنار کافئین مواد مفیدی همچون تئوبرومین، تئوفیلین و ال-تینین نیز دارد.
برای آنکه کافئین موجود در چای استخراج شود، باید چای به مدت کافی خیسانده و دم شود.
چای یخی یا آیس تی
همان مقدار 230 گرم چای یخی دارای 25 تا 48 میلی گرم کافئین است. اما به یاد داشته باشید که چای یخی در ظرف های بزرگ و به میزان زیاد سرو می شود و این یعنی افزایش میزان کافئین.
چای سفید
طبق تخمین کارشناسان، کافئین موجود در این نوشیدنی 15 درصد کمتر از چای سبز سنتی می باشد.
گفته شده در هر فنجان (250 میلی لیتر) چای سفید بین 6 تا 55 میلی گرم کافئین وجود دارد، با این حال عوامل مختلفی می توانند روی سطح کافئین آن اثر بگذارند.
کدام خوراکی ها کافئین دارد ؟
شکلات
28 گرم شکلات تلخ حاوی 23 میلی گرم کافئین است. یکی دیگر از مواد غذایی حاوی کافئین شکلات است. کافئین به طور طبیعی در چای، قهوه و درختان کاکائو یافت می شود، بنابراین بیشتر شکلات ها حاوی حداقل مقداری کافئین هستند. به سختی می توان مقدار کلی آن را نشان داد، زیرا مقدار کافئین بسته به شکلات و اینکه با مواد دیگر مخلوط شده باشد متفاوت است.
غلات صبحانه
با توجه به اینکه شکلات حاوی کافئین است، جای تعجب نیست که غلات صبحانه شما که دارای شکلات هستند، حاوی مقداری کافئین هستند. بعضی از غلات می توانند حداکثر 11 میلی گرم کافئین داشته باشند که تقریباً به اندازه قهوه بدون کافئین استاندارد شماست.
داروی سردرد
در صورت داشتن سردرد، خوردن مسکن برای تسکین برخی از درد بسیار وسوسه انگیز است. کافئین یک ماده افزودنی بسیار رایج در مسکن ها است زیرا می تواند به سایر مواد کمک کند تسکین درد سردرد را تسریع کنند.کافئین می تواند مقدار قابل توجه قرص مسکن را تشکیل دهد.
آدامس کافئین دار
یک تکه آدامس کافئین دار حاوی 20 تا 100 میلی گرم کافئین است. خیلی از کارهای خود را می توانید به کمک این آدامس ها انجام دهید. میزان کافئین موجود در این آدامس ها متغیر است و همچنین مانند نوشابه های انرژی زا، این آدامس ها هم دارای ترکیباتی مانند گوارانا هستند که کافئین را در خود پنهان می کنند.
قرص‌های لاغری
قرص‌های چربی سوز اغلب دارای کافئین هستند. در مصرف این گونه دارو‌ها احتیاط کنید و از مصرف بی رویه و خودسرانه آن‌ها بدون مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه اجتناب کنید.
کیک ها و دسر ها
برخی دسرها مانند تیرامیسو و کیک های تهیه شده با قهوه و شکلات مانند کیک شکلاتی ، دبل چاکلت ، نسکافه ای و.. نیز همگی دارای مقادیر متفاوتی از کافئین هستند.
